REKTOSEL NEDİR NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Rektum yani kolon segmentinin son parçası ile vajina arasındaki duvarın zayıflaması ve incelmesi sonucunda, rektumun vajinanın arka duvarına doğru cep yapması ya da fıtıklaşmasına “rektosel” demekteyiz. Normal anatomide pelvik taban dediğimiz pelvik kaslar ve ligamanların desteği rektum ve vajinayı yerinde tutar ancak pelvik taban gevşediğinde bu organlar kayma gösterir ve hatta birbiri üstüne yaylanabilir. Rektosel, pelvik taban zayıflığının oluşması ve pelvik organların aşağı doğru sarkması nedeniyle oluşur. Kimi zaman rahim veya mesane sarkması da rektosele eşlik edebilir.
Kimlerde rektosel oluşur?
Sıklıkla 60 yaş üstü kadınlarda görülür ancak her yaş ve cinsiyette görülebilen bir sorundur.
Semptomlar
Çoğunlukla şikayet yapmaz ya da farkında olmayız ancak rektumda ya da vajinada bir dolgunluk veya baskı hissi, yumuşak bir sarkma ya da dışkılamaya rağmen rahatlayamama sık gördüğümüz rektosele bağlı şikayetlerdir. Sık dışkılama ihtiyacı, cinsel ilişki sırasında ağrı, hassasiyet ve vajinaya doğru bir his kaybı diğer şikayetler arasındadır. Kolay dışkılama için vajinadaki fıtıklaşma alanına, parmakla uygulanan baskı sık başvurulan bir yöntemdir. Sık idrara gitme ihtiyacı ya da idrar kaçırma da görülebilen şikayetler arasındadır.
Risk faktörleri
- Çoklu gebelik ve normal doğum,
- Obezite,
- Kronik öksürük ve astım,
- Kronik kabızlık,
- Ağır yük kaldırma gerektiren meslekler,
- Rahim operasyonu geçirmiş olma ( histerektomi)
Tanı
- Pelvik muayene çoğu zaman tanı için yeterlidir
- Transajinal Ultrasonografi,
- Defekografi
- Anal Manometre yapılabilir.
Tedavi:
Hafif olgularda pelvik taban kaslarını güçlendirmek için pelvik taban egzersizleri önerilir. Orta, ağır şiddetli olgularda ise cerrahi yöntem tavsiye edilir. Cerrahi kararı sırasında; genel sağlık durumunuz, yaşınız, sarkmanın derecesi ve ileriye dönük gebelik planları sorgulanmalıdır. Cerrahi sırasında zayıflayan kas dokuları güçlendirilerek, pelvik taban onarımı yapılır.
Rektosel gelişimini önlemek için neler yapılmalı?
Düzenli Kegel egzersizleri yapılarak, pelvik taban güçlendirilmelidir. Özellikle doğum sonrası pelvik taban kaslarını güçlendirmek için Kegel egzersizleri yapılmalıdır. Kabızlık tedavi edilmeli ve önlenmelidir. Bunun için yüksek lifli beslenme ve bol su içilmesi önerilir. Bu önerilerin yeterli olmadığı olgularda ise gaita yumuşatıcılardan yararlanılmalıdır. Ağır yük kaldırmaktan kaçınılmalı, ağır yük kaldırılması zorunlu olduğu durumlarda ise sırtınız ya da kalçanız yerine bacaklarınız kullanılmalıdır. Bronşit ya da kronik astım veya sigara nedeniyle öksürük probleminiz varsa buna yönelik çözüme gidilmelidir. Sağlıklı bir kilo kontrolü yapılmalıdır ve obeziteden kaçınılmalıdır. Her rektosel cerrahi ile tedavi edilmek zorunda değildir. Lifli beslenmenizi arttırarak ve günlük Kegel egzersizlerinizi uygulayarak cerrahi geciktirebilir, pelvik taban kaslarınızı güçlendirebilirsiniz. Dışkılama sırasında vajinal duvarı düzleştirmek için parmak yardımı kullanıyorsanız ( splinting) ellerinizi temizliğinden emin olmalısınız.