Menopoz Sonrası Hormon Tedavisinin Meme Kanseri Riski Üzerine Etkileri
Menopoz şikayetlerini azaltmak üzere kullanılan östrojen replasman (yerine koyma)
tedavisinin kişiye göre özelleştirilmesi gereklidir. Öncelikle kişisel meme kanseri riskiniz
hesaplanmalı ve buna göre bir yol haritası çizilmelidir. Geçmişte meme kanseri tedavisi
görenlerde sistemik (tüm vücudu etkileyecek) hormon replasman tedavisi önerilmez.
Hormon replasman tedavilerinin kalp ve pıhtılaşma sistemi üzerine de etkileri vardır.
Riskleri etkileyen başlıca faktörler vardır: hangi tip hormon aldığınız, ne kadar süre
kullandığınız, hangi dozda aldığınız, hangi yaşta tedaviye başladığınız önemlidir. Geçmiş
yıllarda menapoz şikayetlerini azaltmak ve kemik kaybını önlemek için daha yaygın
kullandığımız hormon ilaçlarını artık daha titizlikle seçmeli, hedefe yönelik hareket etmeli kar
zarar dengesini hassas bir şekilde ayarlamalıyız.
Hormon replasman tedavileri
1. Östrojen bazlı : Cerrahi olarak rahimi alınmış olgularda tercih edilir.
2. Kombine: östrojen ve progesteronu beraber içerenler. Bunlar sürekli veya döngüsel
formda verilebilir.
Hormon replasman tedavisinin uygulama yolları
1. Sistemik : Kan dolaşımı yoluyla tüm vücuda yayılır. Ağızdan alınabilir, deriye
yapıştırlabilir, krem, jel, spray veya vajinal yol tercih edilebilir.
2. Topikal: lokal uygulanır, düşük doz östrojen içerir. Krem, tablet, vajinaya lokal
yerleştirilen tedaviler
Sistemik tedaviler menapoza ait sıcak basmalarını ve gece terlemelerini azaltır.
Lokal tedaviler vajinal kuruluk, ilişki sırasında ağrı gibi sorunlar için faydalıdır.
Hormon replasman tedavisi (HRT) alanlarda meme kanseri riski
*Geniş çaplı çalışmalarda kombine HRT alanlarda meme kanseri riski arttığı gösterilmiştir.
Bu risk tedaviyi bıraktıktan 10 yıl sonra normale dönmektedir. Yüksek doz kombine HRT
alanlarda risk daha yüksek bulunmuştur.
*Sürekli formda kombine HRT kullananlarda risk döngüsel kullananlara göre daha
yüksektir.
HRT seçenekleri :
*Bioeşdeğer hormon tedavisi: Vücudun ürettiği östrojene eş hormon tedavisidir.
Bitkilerden üretilmiştir. Bitkisel hormon / doğal tedavi olarak da geçer.
*Sentetik hormon tedavisi: Laboratuvarda üretilen kimyasal form olup, vücudun ürettiği
hormon ile eş değerdir.
Bioeşdeğer hormonların doz içerikleri bilimsel kurullardan (FDA) onayı almadığı için
ilaçlar gibi testler uygulanmamıştır. Bu nedenle belli ülkelerde kullanılmamaktadır.
Sistemik-Östrojen bazlı HRT tedavisinin meme kanseri riskini
arttırmadığı gösterilmiştir. Ancak bu tedavi endometrium kanserine yol
açabileceğinden rahimi alınmamış olgularda önerilmez. Ayrıca yumurtalık kanseri
ile de bir bağ gösterilmiştir.
Meme kanseri geçmişi olan olgularda zaten HRT önerilmez. Özellikle
hormon pozitif tümörlerde %46 ya kadar yükselen tekrarlama riskleri vardır.
Topikal / lokal uygulanan östrojen sadece vajinada emildiği için sistemik
etkisi yok kabul edilir ve meme kanseri riskini arttırmaz diyebiliriz.
Özet:
Her birey kendi sağlık koşulları içinde değerlendirilmelidir.
*Kişisel kanser riskinizi öğrenin (meme, yumurtalık, rahim ve diğer)
*HRT ile bu risk ne kadar etkileneceğini hekiminizle değerlendirilmelidir
*HRT ile diğer sağlık şartları örneğin kalp hastalıkları, inme riski nasıl
etkileneceğinin değerlendirilmesi gerekir
*Hormonal olmayan tedaviler ve tamamlayıcı tedaviler menapoz
şikayetlerinizi azaltabilir mi?
*Osteoporozu önlemek için uygun yaklaşım ne olmalıdır?
*Topikal tedaviler sizin için çözüm olabilir mi?