Fibrokistik meme, bir hastalık değil değişikliktir. Memenin iyi huylu hastalıkları arasında en sık rastladığımız durumdur. Sıklıkla 20-50 yaş arasındaki kadınlar etkilenir. Her iki memede ve birden fazla kitle olabilir. Fibrokistik değişiklikleri olan kadınlar memede ağrı, hassasiyet, dolgunluk ve kitle hissedebilir. Menstruasyon (adet) öncesi bu şikayetler artabilir. Bu durum biliniyor ve bir hekim tarafından izleniyorsa endişe etmeye gerek yoktur.

Fibrokistik değişikliklerde mikro ve makrokistlerin yanı sıra solid kitleler de vardır. Hatta adenozis, atipili veya atipisiz hiperplazi, apokrin metaplazi, papillom gibi başka histopatolojik bulgular eşlik edebilir.

Fibrokistik değişikliklerin tam nedeni bilinmemektedir. Adet döngüsü içinde dalgalanan hormonlar fibrokistik değişikliklerden sorumludur. Hormonal dengesizliklerde, özellikle östrojen ağırlığı önemli rol oynar. Süt kanallarında oluşan bakteriyel enfeksiyonlar da zaman zaman kanal tıkanıklıklarına ve kitle oluşumlarına yol açabilir. Adet döngüsü tamamlanınca şikayetler azalır. Menopoz sonrası kendiliğinden şikayetler kesilir. Ancak bu süreçte oluşan yeni kitleler için hekim muayenesi gerekir. Fiziksel inceleme, meme ultrasonografisi ve gerekirse mamografi ile fibrokistik değişikliklerde oluşan kitlelerin meme kanserinden ayırımı yapılmalıdır.

Uzun yıllar fibrokistik değişikliklerin kanser gelişiminde bir risk faktörü olup olmadığı tartışıldı. Fibrokistik değişikliklerdeki sorun kanser gelişimini gizlemesindedir. Yani fibrokistik değişiklik kendisi kansere dönüşmez sadece kanser oluşumunun fark edilmesini zorlaştırır. Maskeleme etkisi nedeniyle fibrokistik değişikliği olan memeler daha ayrıntılı takibe alınmalıdır. Mamografi ve ultrasonografi takiplerinde şüphe duyulan kitlelere biyopsi yapılarak kesin tanı konur. Biyopsi sonuçlarını 3 grupta inceleriz: büyüme eğilimi olmayan kitleler, büyüme eğilimi olan içinde iyi huylu özellikler barındıran normal hücrelerin olduğu kitleler, büyüme eğilimi olan içinde atipik hücreler barındıran kitleler olmak üzere. Üçüncü grup daha hassasiyetle takip edilmesi gereken gruptur. Özellikle ailede meme veya yumurtalık kanseri öyküsü varsa takip planı değişir.

TEDAVİ

Fibrokistik değişiklik genellikle tedavi gerektiren bir durum değildir. Kitlelerin kanserden ayırımı için gerek görüldüğünde kalın iğne biyopsisi yapılabilir. Biyopsi raporu şüphe gösteren durumlarda kitleden açık biyopsi gereği doğabilir. Kanser ile ayırımı yapıldıktan sonra sadece takip yeterlidir.

Ağrılı fibrokistik hastalık için bazı önerilerde bulunulabilir. Bu seçenekleri hekiminizle beraber tetkik sonuçlarınıza göre değerlendirmelisiniz.

Meme ağrısını azaltmaya yönelik öneriler şöyle sıralanabilir:

• Kafeinli ürünleri (kahve, çay, çikolata) azaltmak veya kesmek
• Günlük beslenmemizdeki yağ oranını azaltmak
• Östrojenden zengin beslenme ürünlerinden uzak durmak
• Ağızdan ağrı kesiciler (parasetamol veya antiinflamatuvar analjezikler) almak
• Meme cildine ağrı kesici jeller ile masaj yapmak
• Çuha çiçeği yağı ile günde iki kez masaj yapmak (3 ay boyunca)
• Vitamin B6, vitamin E, vitamin B kompleks ve magnezyum takviyesi almak
• Doğal progesteron kremleri ile günde iki kez masaj yapmak (3 ay boyunca)
• Uygun sutyen bedeni seçmek: dar veya kup ölçüsü küçük sutyenlerden kaçınılmak
• Akşamları yumuşak sporcu sutyenleri gece uykusunu daha konforlu hala getirebilir.