Hemoroidal hastalık (basur = mayasıl) nasıl tedavi edilmelidir?
Anüs ve alt rektumdaki venöz yapıların şişmesi sonucu oluşan memelere hemoroidal hastalık denir. Toplumda her 4 kişiden üçü hayatının bir döneminde bu tanıyı alır. Birçok nedeni olabilir. Bu bölgedeki venöz basıncın artması başlıca nedendir. Basınç artışına sebep olan gebelik ve kabızlık gibi durumlarda görülme sıklığı artar. Anal bölgede kaşınma, rahatsızlık hissi, kanama şikayetleri olabilir. Rektum içinde yerleşenlere iç hemoroidal hastalık , anüs çevresinde gelişenlere dış hemoroidal hastalık denir. Tehlikeli değildir, ama aşırı ağrılı ve kanamalı olabilir.
Resim : İç Hemoroidal Hastalık
Komplikasyonlar:
- Kanamaya bağlı anemi gelişebilir.
- Hemoroid pakesinin boğulmasına bağlı gangren oluşabilir.
Kaçınılması gereken durumlar:
- Kabızlık
- Aşırı ıkınma
- Kronik ishal
- Obesite
- Düşük lifli beslenme
Tanı: Anal bölgenin bir genel cerrah tarafından muayenesi yapılmalıdır. En önemlisi şikayetlerin kolon kanserinden ayırt edilmesidir. Günlük önlemlerle iyileşmeyen yakınmalar için gerekirse rektoskopi veya kolonoskopi planlanmalıdır. 45 yaş üstü bireylerde kanser şüphesi olmasa bile tarama amaçlı kolonoskopi düşünülmelidir.
Tedavi: En önemlisi nedenleri ortadan kaldırmaktır. Hemoroidal hastalık oluşumuna neden olan faktörlerin önüne geçecek şekilde normal dışkılama düzeni oluşturulmalıdır.
- Düzenli egzersiz, bol su içilmesi, lifli besinlerden zengin beslenilmesi, bol sebze-meyve tüketilmesi önerilir. Gaytayı yumuşatacak besinler tercih edilmelidir. Aşırı ıkınma ve elle müdahaleden kaçınılması şikayetleri azaltacaktır.
- Gaytayı yumuşatacak laksatif şuruplar
- Anal ağrı, kaşıntı ve ödemi azaltmaya yönelik topikal pomad ve fitiller
- Sıcak oturma banyosu, günde 3 kez 10-15 dakika
- Günlük duş ve banyo ile anal bölge temiz tutulmalı,
- Kuru tuvalet kağıdı yerine ıslak ama alkolsüz/parfümsüz mendillerden tercih edilmeli
- Şişmeyi azaltmak için soğuk uygulama
- Ağrıyı azaltmak için parasetamol veya ibuprofen türevleri
Bu önlemler yeterli olmazsa cerrahi yoluna gidilir.
Minimal cerrahi girişimler:
- Dış hemoroidler gangrene olduysa içi boşaltılır. İlk 72 saatte yapılması önerilir.
- Ağrılı ve kanamalı hemoroidler için minimal cerrahi girişimler önerilir:
- Bant tekniği; hemoroid pakesinin kan dolaşımı kesilir. Şişen hemoroid pakesi kendiliğinden solar.
- Skleroterapi; hemoroid pakesinin içine kimyasal medde verilerek sönmesi sağlanır.
- Lazer koagulasyon; hemoroid pakesinin küçülmesini sağlar.
Cerrahi:
Hemorodal hastalığa neden olan, genişlemiş, şişen ve kanayan tüm pakeler cerrahi olarak çıkarılır.